Total Kolesterol Nedir ? Ne İşe Yarar ?

Total kolesterol, kandaki toplam kolesterol miktarını ölçen bir testtir. Bu test, düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL), yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) ve diğer lipitlerden (trigliseritler) oluşan kolesterol miktarını içerir. Kolesterol, hücre zarlarının yapısında, hormonların ve safra asitlerinin üretiminde önemli rol oynayan bir lipittir.

Neden Yapılır?

Total kolesterol testi, kardiyovasküler hastalık riskini değerlendirmek için yapılır. Test, genellikle bir lipit panelinin parçası olarak gerçekleştirilir ve çeşitli nedenlerle istenebilir:

1. Kardiyovasküler Risk Değerlendirmesi: Kalp hastalığı, inme ve ateroskleroz riskini değerlendirmek.
2. Genel Sağlık Kontrolleri: Rutin sağlık kontrolleri sırasında kolesterol seviyelerini değerlendirmek.
3. Lipit Bozukluklarını Teşhis Etmek: Hiperkolesterolemi gibi lipit bozukluklarını teşhis etmek.
4. Tedavi Takibi: Diyet, egzersiz veya ilaç tedavisi sırasında kolesterol düzeylerini izlemek.

Nelere Dikkat Edilir?

Total kolesterol testi yapılırken ve sonuçlar değerlendirilirken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:

1. Açlık Durumu: Test genellikle aç karnına yapılır. Doktorunuz testten önce kaç saat aç kalmanız gerektiğini size bildirecektir.
2. İlaç Kullanımı: Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuzu bilgilendirin, çünkü bazı ilaçlar kolesterol seviyelerini etkileyebilir.
3. Diyet ve Egzersiz: Diyet ve fiziksel aktivite düzeyi test sonuçlarını etkileyebilir.
4. Alkol Kullanımı: Alkol tüketimi kolesterol seviyelerini etkileyebilir.

Doğabilecek Sonuçlar ve Anlamları

Total kolesterol testi sonuçları, kandaki toplam kolesterol seviyelerini ölçer ve kardiyovasküler sağlık hakkında bilgi verir.

Olası Sonuçlar:

1. Normal Sonuçlar (Genellikle <200 mg/dL):
   • Normal Kolesterol Seviyeleri: Düşük kardiyovasküler hastalık riski göstergesi.
2. Sınırda Yüksek Sonuçlar (200-239 mg/dL):
   • Sınırda Yüksek Kolesterol: Orta derecede kardiyovasküler hastalık riski gösterebilir.
3. Yüksek Sonuçlar (240 mg/dL ve üzeri):
   • Yüksek Kolesterol: Artmış kardiyovasküler hastalık riski gösterebilir.

Total Kolesterol Yüksekliği ve Düşüklüğünün Nedenleri

Yüksek Total Kolesterol Seviyeleri:

1. Genetik Faktörler: Ailede yüksek kolesterol seviyeleri olabilir.
2. Diyet: Yüksek doymuş yağ ve trans yağ içeren diyetler kolesterol seviyelerini artırabilir.
3. Sedanter Yaşam Tarzı: Yetersiz fiziksel aktivite kolesterol seviyelerini artırabilir.
4. Obezite: Fazla kilo ve obezite kolesterol seviyelerini artırabilir.
5. Sigara Kullanımı: Sigara içmek kolesterol seviyelerini artırabilir.
6. Diyabet: Diyabet ve insülin direnci kolesterol seviyelerini artırabilir.
7. Hipotiroidizm: Düşük tiroid fonksiyonu kolesterol seviyelerini artırabilir.
8. Kronik Böbrek Hastalığı: Böbrek hastalıkları kolesterol seviyelerini artırabilir.

Düşük Total Kolesterol Seviyeleri:

1. Genetik Faktörler: Ailede düşük kolesterol seviyeleri olabilir.
2. Diyet: Düşük doymuş yağ ve trans yağ içeren diyetler kolesterol seviyelerini düşürebilir.
3. Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz yapmak kolesterol seviyelerini düşürebilir.
4. İlaçlar: Statinler gibi bazı ilaçlar kolesterol seviyelerini düşürebilir.
5. Karaciğer Hastalıkları: Karaciğer fonksiyon bozuklukları kolesterol seviyelerini düşürebilir.
6. Hipertiroidizm: Yüksek tiroid fonksiyonu kolesterol seviyelerini düşürebilir.
7. Malabsorpsiyon Bozuklukları: Besin emilim bozuklukları kolesterol seviyelerini düşürebilir.

Total Kolesterol Seviyelerini Etkileyen Faktörler

• Diyet ve Beslenme: Yüksek doymuş yağ ve trans yağ içeren diyetler kolesterol seviyelerini artırabilir, düşük yağlı ve lif açısından zengin diyetler ise kolesterol seviyelerini düşürebilir.
• Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz yapmak kolesterol seviyelerini düşürebilir.
• Kilo: Sağlıklı kiloda olmak kolesterol seviyelerini olumlu yönde etkileyebilir.
• Sigara Kullanımı: Sigara içmek kolesterol seviyelerini artırabilir.
• Alkol Kullanımı: Aşırı alkol tüketimi kolesterol seviyelerini etkileyebilir.
• İlaçlar: Statinler gibi bazı ilaçlar kolesterol seviyelerini düşürebilir.
• Kronik Hastalıklar: Böbrek ve karaciğer hastalıkları, hipotiroidizm gibi kronik durumlar kolesterol seviyelerini etkileyebilir.

Nasıl Korunabiliriz?

Total kolesterol seviyelerini kontrol altında tutmak ve optimal seviyelerde tutmak için aşağıdaki önerilere dikkat edilebilir:

1. Dengeli Beslenme: Doymuş yağ ve trans yağ içeriği düşük, lif açısından zengin yiyecekler tüketmek.
2. Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta düzeyde aerobik egzersiz yapmak.
3. Kilo Kontrolü: Sağlıklı bir kiloda kalmak.
4. Sigara Kullanımını Bırakmak: Sigara içmek kolesterol seviyelerini artırabilir, bu nedenle bırakmak faydalıdır.
5. Alkol Tüketimini Sınırlamak: Aşırı alkol tüketiminden kaçınmak.
6. Sağlık Kontrolleri: Kolesterol ve lipit seviyelerini düzenli olarak kontrol ettirmek.
7. İlaç Kullanımı: Doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmak ve tedaviye uyum göstermek.