Prolaktin Değeri Nedir ? Ne İşe Yarar ? Leave a comment

Prolaktin, hipofiz bezinin ön lobundan salgılanan bir hormondur. Başlıca işlevi, kadınlarda süt üretimini (laktasyon) teşvik etmektir. Prolaktin, erkeklerde de bulunur ve çeşitli biyolojik işlevleri vardır, ancak esas olarak kadınlardaki rolüyle bilinir.

Neden Yapılır?

Prolaktin testi, çeşitli nedenlerle yapılabilir ve hem kadınlarda hem de erkeklerde farklı sağlık sorunlarını değerlendirmek için kullanılır:

Kadınlarda:

1. Galaktore: Gebe olmayan veya emzirmeyen kadınlarda süt üretiminin nedenini belirlemek.
2. Menstrüel Düzensizlikler: Adet döngüsündeki bozuklukları teşhis etmek.
3. Kısırlık: Yumurtlama sorunlarını değerlendirmek.
4. Hipofiz Tümörleri: Prolaktinoma (prolaktin salgılayan hipofiz tümörü) teşhisi.

Erkeklerde:

1. Erektil Disfonksiyon: Ereksiyon sorunlarının nedenini belirlemek.
2. Kısırlık: Sperm üretimindeki sorunları değerlendirmek.
3. Jinekomasti: Erkeklerde meme dokusunun büyümesinin nedenlerini belirlemek.
4. Hipofiz Tümörleri: Prolaktinoma teşhisi.

Nelere Dikkat Edilir?

Prolaktin testi yapılırken ve sonuçlar değerlendirilirken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:

1. Testin Zamanlaması: Prolaktin seviyeleri gün içinde dalgalanabilir. Test genellikle sabah erken saatlerde yapılır.
2. Stres ve Uyku: Stres ve uyku düzeni, prolaktin seviyelerini etkileyebilir. Test öncesinde yeterince dinlenmiş ve stres seviyelerinin düşük olması önemlidir.
3. Fiziksel Aktivite: Test öncesinde ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır.
4. İlaç Kullanımı: Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuzu bilgilendirin, çünkü bazı ilaçlar prolaktin seviyelerini etkileyebilir.
5. Göğüs Uyarımı: Test öncesi göğüs uyarımından kaçınılmalıdır, çünkü bu prolaktin seviyelerini geçici olarak artırabilir.

Doğabilecek Sonuçlar ve Tedavileri

Prolaktin testi sonuçları, kandaki prolaktin seviyelerini ölçer ve çeşitli sağlık sorunları hakkında bilgi verir.

Olası Sonuçlar:

1. Normal Sonuçlar: Yaşa ve cinsiyete göre normal referans aralıklarında prolaktin seviyeleri.
2. Yüksek Sonuçlar (Hiperprolaktinemi):
   • Kadınlarda: Galaktore, amenore (adet görmeme), infertilite.
   • Erkeklerde: Erektil disfonksiyon, kısırlık, jinekomasti.
   • Her İki Cinsiyette: Prolaktinoma, hipotiroidizm, böbrek hastalığı, bazı ilaçların yan etkileri.
3. Düşük Sonuçlar (Hipoprolaktinemi):
   • Nadir Durumlar: Hipofiz bezinin yetersiz çalışması, bazı ilaçların yan etkileri.

Tedavi Yöntemleri:

1. Hiperprolaktinemi Tedavisi:
   • İlaç Tedavisi: Dopamin agonistleri (bromokriptin, kabergolin) prolaktin seviyelerini düşürmek için kullanılır.
   • Cerrahi Müdahale: Prolaktinoma varlığında tümörün cerrahi olarak çıkarılması.
   • Radyoterapi: Tümörün küçültülmesi için kullanılabilir.
   • Altta Yatan Sebebin Tedavisi: Hipotiroidizm gibi altta yatan diğer durumların tedavisi.
2. Hipoprolaktinemi Tedavisi:
   • Nadir Durumlar: Genellikle özel bir tedavi gerektirmez, altta yatan sebebe göre tedavi planlanır.

Prolaktin Seviyelerinin Yükselme ve Düşme Nedenleri

Yükselme Nedenleri (Hiperprolaktinemi):

1. Prolaktinoma: Hipofiz bezinde prolaktin salgılayan tümör.
2. Hipotiroidizm: Düşük tiroid hormonu seviyeleri.
3. Böbrek Hastalığı: Kronik böbrek yetmezliği.
4. İlaçlar: Antipsikotikler, antidepresanlar, antihipertansifler ve östrojen içeren ilaçlar.
5. Gebelik ve Emzirme: Doğal olarak prolaktin seviyelerini artırır.
6. Stres: Fiziksel veya duygusal stres.

Düşme Nedenleri (Hipoprolaktinemi):

1. Hipofiz Bezi Bozuklukları: Hipofiz bezinin yeterince prolaktin üretememesi.
2. İlaçlar: Dopamin agonistleri ve bazı diğer ilaçlar.
3. Nadir Durumlar: Genel olarak nadir görülür.

Nasıl Korunabiliriz?

Prolaktin seviyelerini korumak ve optimal seviyelerde tutmak için aşağıdaki önerilere dikkat edilebilir:

1. Dengeli Beslenme: Protein, sağlıklı yağlar ve lif açısından zengin bir diyet.
2. Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta düzeyde aerobik egzersiz ve direnç antrenmanları.
3. Stres Yönetimi: Meditasyon, yoga veya diğer gevşeme teknikleri ile stresi azaltmak.
4. Yeterli Uyku: Her gece 7-9 saat uyumak.
5. Sağlıklı Kilo: Vücut ağırlığını sağlıklı bir aralıkta tutmak.
6. Alkol ve Sigara: Alkol tüketimini sınırlamak ve sigara içmemek.
7. Düzenli Sağlık Kontrolleri: Hormon seviyelerini düzenli olarak kontrol ettirmek.