AST (Aspartat Aminotransferaz) Nedir? Ne İşe Yarar ? Leave a comment

AST (Aspartat Aminotransferaz), karaciğer, kalp, kaslar, böbrekler ve beyinde bulunan bir enzimdir. Bu enzim, amino asit metabolizmasında rol oynar. AST, karaciğer hücreleri zarar gördüğünde veya hasarlandığında kan dolaşımına salınır, bu nedenle yüksek AST seviyeleri genellikle karaciğer hasarını işaret eder.

Neden Yapılır?

AST testi, çeşitli nedenlerle yapılabilir ve karaciğer sağlığını ve diğer organların sağlığını değerlendirmek için kullanılır:

1. Karaciğer Hastalıkları: Hepatit, siroz ve karaciğer yağlanması gibi durumları teşhis etmek.
2. Kalp Krizi: Kalp kası hasarını değerlendirmek.
3. Kas Hastalıkları: Miyopati ve rabdomiyoliz gibi kas hastalıklarını teşhis etmek.
4. Genel Sağlık Kontrolleri: Rutin sağlık kontrolleri sırasında karaciğer ve diğer organların fonksiyonunu değerlendirmek.
5. Semptomlar: Sarılık, karın ağrısı, kas ağrıları gibi belirtiler olduğunda.

Nelere Dikkat Edilir?

AST testi yapılırken ve sonuçlar değerlendirilirken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:

1. Açlık Durumu: Genellikle aç kalmak gerekmez, ancak doktorun talimatlarına uyulmalıdır.
2. İlaç Kullanımı: Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuzu bilgilendirin, çünkü bazı ilaçlar AST seviyelerini etkileyebilir.
3. Alkol Tüketimi: Test öncesinde alkol tüketiminden kaçının.
4. Fiziksel Aktivite: Ağır fiziksel aktiviteler AST seviyelerini etkileyebilir.
5. Diğer Sağlık Durumları: Kalp hastalıkları, kas hastalıkları ve karaciğer hastalıkları AST seviyelerini etkileyebilir.

Doğabilecek Sonuçlar ve Anlamları

AST testi sonuçları, kandaki AST seviyelerini ölçer ve karaciğer ve diğer organların sağlığı hakkında bilgi verir.

Olası Sonuçlar:

1. Normal Sonuçlar: Yaşa, cinsiyete ve laboratuvarın referans aralıklarına göre normal kabul edilen AST seviyeleri.
2. Yüksek Sonuçlar:
   • Karaciğer Hastalıkları: Hepatit, siroz, karaciğer yağlanması, karaciğer kanseri.
   • Kalp Krizi: Kalp kası hasarı.
   • Kas Hastalıkları: Miyopati, rabdomiyoliz, kas distrofisi.
   • İlaçlar ve Toksinler: Bazı ilaçlar (statinler, parasetamol), alkol ve toksik maddeler.
   • Diğer Durumlar: Pankreatit, böbrek hastalıkları, hipotiroidizm.

Düşük Sonuçlar:

• Genellikle Klinik Önemi Yoktur: AST seviyelerinin düşük olması genellikle normal kabul edilir ve klinik olarak anlamlı değildir.

AST Yüksekliği ve Düşüklüğünün Nedenleri

Yüksek AST Seviyeleri:

1. Hepatit: Viral hepatit (A, B, C) enfeksiyonları.
2. Siroz: Karaciğerin ileri derecede skarlaşması.
3. Alkolik Karaciğer Hastalığı: Aşırı alkol tüketimi nedeniyle karaciğer hasarı.
4. Kalp Krizi: Kalp kasının zarar görmesi.
5. Kas Hastalıkları: Miyopati, rabdomiyoliz.
6. Pankreatit: Pankreas iltihabı.
7. Hipotiroidizm: Tiroid hormonlarının düşük seviyeleri.
8. İlaçlar ve Toksinler: Parasetamol, statinler ve bazı diğer ilaçlar.

Düşük AST Seviyeleri:

• Genellikle Klinik Önemi Yoktur: AST seviyelerinin düşük olması genellikle normal kabul edilir ve klinik olarak anlamlı değildir.

AST Seviyelerini Etkileyen Faktörler

• Alkol Tüketimi: Aşırı alkol tüketimi AST seviyelerini artırabilir.
• İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar AST seviyelerini etkileyebilir.
• Fiziksel Aktivite: Yoğun egzersiz AST seviyelerini geçici olarak artırabilir.
• Kas Hasarı: Kas dokusu hasarı AST seviyelerini etkileyebilir.
• Diğer Sağlık Durumları: Kalp krizi, pankreatit, hipotiroidizm gibi durumlar AST seviyelerini artırabilir.

Nasıl Korunabiliriz?

AST seviyelerini korumak ve optimal seviyelerde tutmak için aşağıdaki önerilere dikkat edilebilir:

1. Alkol Tüketimini Sınırlamak: Aşırı alkol tüketiminden kaçının.
2. Sağlıklı Beslenme: Meyve, sebze, tam tahıllar ve düşük yağlı protein kaynakları tüketin.
3. Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta düzeyde aerobik egzersiz yapın.
4. İlaç Kullanımı: İlaçları doktorun önerdiği şekilde kullanın ve gereksiz ilaç kullanımından kaçının.
5. Sağlıklı Kilo: Vücut ağırlığını sağlıklı bir aralıkta tutun.
6. Karaciğer Dostu Yaşam: Karaciğer sağlığını destekleyen yaşam tarzı değişiklikleri yapın.
7. Yaralanmalardan Kaçınma: Fiziksel aktiviteler sırasında yaralanmalardan kaçınmak için uygun önlemler almak.